domingo, 22 de noviembre de 2009

A responsabilidade dos climato-escépticos


O derretemento dos xeos terrestres pódelle custar á humanidade dez veces máis do que lle está custando superar a crise financeira. Segundo un recente estudo científico publicado onte* por WWF (World Wide Fund for Nature) e a aseguradora Allianz, estamos a piques de que tamén aquí se faga realidade a noción intuitiva de que un cambio pequeno pode carrexar detrás súa grandes diferenzas. O sector asegurador está atento ás previsións e anda botando con tino as súas contas. O estudo vai devullando os custos previsíbeis desas consecuencias en distintas zonas do planeta; por exemplo, os dos efectos do aumento do nivel dos océanos (en forma de inundacións, tornados, etc.) sobre unhas centro trinta cidades costeiras, de aquí a corenta anos. Calcúlanse eses gastos nuns 28 billóns de dólares, case 19 billóns de euros. Os custos da actual crise financeira mundial avalíase arredor de 2 billóns de euros nos dous anos que leva.

Os danos do efecto invernadoiro son xa en boa parte inevitábeis. Máis do que en tornalos, pénsase no modo de os afrontar, mesmo no de lles ir pondo remedio desde agora, sen esperar á gran pancada. Por exemplo, proponse non construír en cotas moi próximas ao nivel do mar, ir trasladando desde agora contra cotas máis altas a poboación das zonas baixas do litoral, construír diques onde for posíbel e rendíbel... Secomasí, a medida máis razoábel e necesaria sería a de, durante uns anos -entre cinco e dez-, deter en todas partes o crecemento mundial de emisións de gases de efecto invernadoiro, para despois dese tempo os ir facendo diminuír progresivamente. Cóidase que só así se poderán escorrentar as enormes catástrofes que, de continuarmos polo rumbo que levamos, sobrevirán a máis longo prazo.

Dentro duns poucos días terá lugar en Copenhague a conferencia da ONU sobre o clima. Deberían nela tomarse decisións que supuxesen un importante paso adiante verbo do acordado na de Kyoto. Porén semella que apenas se avanzará nada. Estados Unidos e China polo de agora seica non están moi dispostos a temperaren as súas emisións de gases de efecto invernadoiro. Europa, en xeral, acode cunha actitude máis xeitosa. Os países en desenvolvemento, pola súa parte, necesitan, para deteren e logo reduciren as súas emisións, que se lles axude económica e tecnicamente a fin de que a súa colaboración non repercuta moi negativamente no seu progreso. Segundo algunhas avaliacións, non sería sobexo o custo mundial desa política de detemento e logo redución das emisións nocivas; calcúlase nun billón de euros ao ano durante un decenio, ou sexa, máis ou menos o mesmo que nos custou facer fronte á crise financeira, e un dez por cento, aproximadamente, do que o mundo dedica cada ano a gastos militares.

Os científicos e as organizacións ecoloxistas e humanitarias ven claro que por aí hai que ir. Da outra banda hai grandes intereses en xogo. Desde moitos recantos xorden voces que poñen en dúbida as análises e previsións dos científicos. Son voces, tamén elas, interesadas. Ou ben pagadas. Semellantes a aquelas que, non tantos anos para atrás, negaban ou discutían os efectos nocivos do tabaco verbo da saúde e a vida. Xorden tamén estas voces entre os políticos, dos que á fin e ao cabo, dependen as decisións precisas. Entre os políticos españois, hai un ben empoleirado que non moi remotamente se declaraba escéptico neste asunto, encostado na autoridade dun curmán seu, profesor de Física. As catástrofes que os nosos netos pagarán co seu diñeiro, a súa saúde ou a súa vida, a historia lles dirá a quen llas deben. A todos nós, que estamos tirando máis ou menos proveito da desfeita da natureza nai, sen coidármonos dos que veñan detrás. Mais deberanllas, en maior modo, aos nosos políticos e a eses climato-escépticos ou interesados negadores do quecemento climático, por seren eles quen disuaden os políticos de faceren sobre o caso o que é debido, ou polo menos lles ofrecen escusas para pecharen ollos e ouvidos ante as graves doenzas do planeta.

Os que os vemos seguiren tan tranquilos perante o maior reto deste século, temos abondas razóns para deles desconfiarmos e da súa verborrea populista, coma esa de cando a boca se lles enche queixándose dos sufrimentos dos desempregados e demais vítimas da crise económica. Pouca cousa será esta, comparada coa apocalipse que ameaza esmagar a humanidade de resultas do desarranxamento climático!


Nota:

* Onte quere dicir o 23 de novembro. Esta parte do artigo foi redactada o día 24.

martes, 17 de noviembre de 2009

Virá un día en que nós

Virá un día en que todos,
ao erguermos a vista,
veremos unha terra
que poña liberdade.

Así comezaba unha canción de Labordeta, non lembrades?
Agora está mal visto albiscar, imaxinar e desexar calquera mundo mellor.
Está prohibido o paraíso!
Non sei quen dicia, ou seino, que é perigoso
porque seica os que tal fixeron, o que crearon foi
un inferno, no canto dun paraíso, na terra.

O inferno están a nolo crear, coma demoníacos demiurgos,
os causantes dunha crise económica que non vai ter fácil saída,
á mundial me refiro, por moito que digan que xa se está superando.
O inferno están a nolo traer, se non a nós, aos nosos netos
os causantes da ruína climática, chamada eufemisticamente cambio.
Uns e outros causantes colaboran, coinciden, conveñen e conxúntanse.
Tal fixeron ao causaren, tal fan agora ao reincidiren,
tal ao negárense a pór remedio
e corrección ao moito mal que desataron.

Nós, incansábeis e calmos,
seguiremos coma daquela cantando:

Virá un día en que todos,
ao erguermos a vista,
veremos unha terra
que poña liberdade.

E será aquí, nunha Galiza
coidadosa do ambiente natural,
da paz e a xustiza social,
da limpeza das rías e a floresta,
do chorir, non chorar, da súa lingua
e do orgullo sinxelo de sermos
nós, sempre nós, en todo nós.

miércoles, 4 de noviembre de 2009

Loanza da inxustiza

Xa logo se cumprirá o quinto centenario da edición dunha obra senlleira, malia a súa escuridade: o Morias Enkomion -Μωρίας Εγκώμιον- seu Stultitiae Laus do humanista e crente crítico Erasmo de Rotterdam. Será en 2011. Louvemos tamén nós a parvice, a estulticia e a inxustiza, aínda que sexa ao xeito dunha dorida ironía.

Louvemos a xustiza inmensa dos paraísos fiscais. Agora os grandes economistas alternativos -un tal Montoro, do PP español, poño por caso-discorren coma así: os impostos deben someterse ao principio da concorrencia económica internacional, polo que está moi mal subírllelos aos grandes futbolistas estranxeiros en España, xa que porá en perigo a concorrencia da actividade económico-futbolística do país. De onde se propugna seguir coa ata aquí vixente Lei Beckham, que lles permite tributar unha porcentaxe dos seus ingresos inferior á que se nos aplica a aqueles que ingresamos máis de trinta mil euros ao ano. Que importa a inxustiza se aseguramos a concorrencia? É que, se non, vánsenos domiciliar en Andorra -argumentaba outro sabio moralista. Ou en Portugal, digo eu. Ou en Malta, en Marrocos... Así que louvemos a excepción e a inxustiza, a prol da conveniencia dos comenenciudos!

Louvemos a lei xustísima do silencio. Agora está prohibido denunciar a corrupción dun conmilitón político, no nome da lealdade será, supoño eu. Ou no nome, máis ben, do grande obxectivo de enganar e levar ao rego toda a auga que corra, quere dicir, os ánimos e os votos dos incautos cidadáns e cidadás! Para que? Para seguir gobernando a cousa pública de forma escura e segreda, por medio de tramas corruptas coma a do Gürtel se for preciso, polo menos mentres se mantiveren ocultas, que é o que importa. Onde desapareza unha, outra aparecerá; xa se verá. Ao tempo nos encomendo! Non é preciso ter o don de profecía para tal cousa agoirar.

Louvemos a estulticia, o segredo, o silencio, a inconsciencia, a ignorancia, a inxustiza... Eis os grandes valores sobre os que asenta o valor supremo e cúspide, isto é, a concorrencia internacional e interna, ou o que vén sendo o mesmo, o enriquecemento dos que máis teñen e o empobrecemento dos menos afortunados. Eis a verea recta contra un porvir glorioso.

martes, 3 de noviembre de 2009

Requiem por Lévy-Strauss

Extinguiuse con el unha das luces máis luminosas do século XX, un dos séculos máis escuros da modernidade, por cruel e mortífero. Os homes e mulleres que fomos criados nese século, temos ante nós o reto dunha laboura urxente -sequera pola idade de moitos de nós-, a de soerguer e espallar a inmensa produción intelectual e moral de persoas coma Claude Lévy-Strauss. Poida que así logremos que o século XXI, que tan mal comezou, se encarreire dunha vez polas vereas rectas da racionalidade e a irmandade.

L'anthropologue français Claude Lévi-Strauss est mort
03.11.09 19h51

PARIS (Reuters) - L'anthropologue français Claude Lévi-Strauss est décédé à l'âge de 100 ans après avoir consacré sa vie à la découverte des sociétés les plus retirées et à la reconnaissance de l'ethnologie.
L'auteur de "Tristes Tropiques" a succombé vendredi dernier dans sa résidence secondaire de Lignerolles, en Côte-d'Or, a dit une secrétaire du laboratoire d'anthropologie sociale du Collège de France, qui l'a appris mardi de la veuve de l'intellectuel. Les obsèques ont déjà eu lieu à Lignerolles, "vraisemblablement hier (lundi), en toute intimité", a-t-elle précisé.

Auparavant, une porte-parole de Plon, sa maison d'édition, avait rapporté que le décès était intervenu samedi.
Claude Lévi-Strauss, qui a renouvelé l'étude des phénomènes sociaux et culturels, notamment celle des mythes, aurait eu 101 ans le 28 novembre.
Né à Bruxelles en 1908, il avait découvert l'ethnologie au Brésil après de longues études de sciences humaines à Paris.
"L'ethnologie est une des nombreuses manières de comprendre l'homme. On peut essayer d'élargir la connaissance de l'homme pour y inclure les sociétés les plus lointaines", expliquait-il en 1984 à la télévision.
Philosophe de formation, Lévi-Strauss souhaitait "que rien d'humain ne nous reste étranger", afin de faire comprendre à ses contemporains que "notre sagesse est une sagesse parmi des centaines ou des milliers".
Comme Montaigne, "il avait le désir de comprendre les autres pour arriver à l'homme universel", a dit l'écrivain et académicien Jean-Marie Rouart sur i>Télé.
Considéré comme l'anthropologue le plus marquant de son temps, professeur honoraire au Collège de France, il était entré à l'Académie française en 1973 au nombre des "immortels".
Nicolas Sarkozy a rendu hommage dans un communiqué "à l'humaniste infatigable, à l'universitaire curieux, toujours en quête de nouveaux savoirs, à l'homme libre de tout sectarisme et de tout endoctrinement".
"ICÔNE INTERNATIONALE"
En dépit de la complexité de son oeuvre, Claude Lévi-Strauss est parvenu à faire découvrir l'ethnologie au plus grand nombre dans "Tristes Tropiques", ouvrage scientifique aux accents littéraires paru en 1955.
Cette étude des comportements sociaux des Indiens du Brésil, au fort contenu autobiographique, avait manqué d'être récompensée du Prix Goncourt car elle n'était pas un roman.
L'académicien Jean d'Ormesson, qui occupait le fauteuil voisin de l'ethnologue sous la Coupole, a salué "le plus grand savant français".
"C'était un homme d'une très grande culture, d'une très grande bienveillance. Il savait tout. Il avait une culture littéraire absolument extraordinaire et était devenu une sorte d'icône internationale", a-t-il dit sur i>Télé.
Le premier secrétaire du Parti socialiste, Martine Aubry, a rendu hommage à "cet immense intellectuel français dont l'oeuvre appartient au patrimoine universel".
"Il était aussi un homme engagé, qui n'a cessé d'oeuvrer en faveur du dialogue entre les peuples", dit-elle dans un communiqué.
Claude Lévi-Strauss, d'origine juive, avait quitté la France pendant la Seconde Guerre mondiale en raison des lois raciales du régime de Vichy, s'engageant dans les forces françaises libres.
Après la guerre, il passa plusieurs années aux Etats-Unis, rencontrant ses homologues de l'école américaine, avant de revenir enseigner à Paris, au Collège de France, de 1959 à 1982.
Calme et ascétique, l'homme qui a introduit le structuralisme en ethnologie n'a guère semblé perturbé par sa renommée mondiale.
Ayant pris sa retraite en 1982, il a continué à voyager et à écrire, cultivant ses penchants pour la musique, la peinture et, plus généralement, ce qu'on apprend d'autrui, comme dans son ouvrage "Regarder, écouter, lire".
Pour Bernard Kouchner, ministre des Affaires étrangères, la France perd "un héritier des Lumières dont la réflexion scientifique a toujours été marquée par une haute exigence morale, avec cette conviction si fortement ancrée en lui de l'égale dignité des cultures et des hommes".

Service France, édité Sophie Louet

http://www.lemonde.fr/web/depeches/0,14-0,39-40805687@7-37,0.html