viernes, 20 de junio de 2008

Entre Deus e Dios

En pura ciencia lingüística, non hai maneira de negar que a palabra Dios forme parte do léxico da lingua galega. Igual ca a palabra silla e tantos outros castelanismos léxicos e morfolóxicos. Pertencen ao sistema, no que entraron e funcionan cabalmente e sen ningunha dificultade. Todo falante as entende e case todos son capaces de empregalas. A norma non só as admite, senón que as prefire. Á norma me refiro entendida desde a lingüística descritiva, a norma que rexe e é definida polos usos da comunidade lingüística. Non me refiro, claro está, á norma en sentido prescritivo, a establecida desde fóra con pretensións "normativizadoras". Que de por parte, e por desventura, son a miúdo tan pouco eficaces.

No duplicado léxico Deus/Dios temos un caso semellábel ao de Galiza/Galicia, coas diferenzas de grao e tempo que cumpra sinalar. Desde o punto de vista da pura lingüística, as razóns polas que debamos preferir Galicia sobre Galiza non son mellores ca as que nos asisten para recomendar o emprego de Dios en vez de Deus. Por moito que nos matemos, o non largo resío de comunidade galego falante que bordea o xa extenso e próspero eido castelán falante, aqueloutra comunidade seguirá por moito tempo dicindo "diolo queira", "ben sabe dios", "nindiós" e semellantes. Só uns cantos utentes, cando ergueitos a un rexistro elevado, ousarán se cadra substituír aquelas expresións polas súas versións normativas. Aplicando o criterio que a algúns tanto convence, o de preferir as variantes que configuran unha lingua demótica, a cuestión non ten volta de folla.

Está ben que nunha lingua haxa dúas palabras tan diferentes para un só referente, único e absoluto, como é ese ao que refiren os membros do duplicado léxico Deus/Dios? Por razóns que calo, non serei eu quen se apure a responder.

E ninguén me veña con obxeccións obvias e por iso superficiais. Que Dios é un castelanismo e Galicia non? O groso do caso é que Dios recubriu a forma de noso ata a facer desaparecer no sistema e na norma, coma no caso de Galicia vs Galiza. De por parte, non é certo que no triunfo da voz Galicia non influíse a norma castelá. Que só nun caso intervén a legalidade, pola que só Galicia é oficial? Está ben. Pois..., tamén se pode cambiar a lei para a facer máis acaída á xustiza da recuperación e á realidade (histórica). Ou, ao contrario, pódese pedir á xerarquía da Igrexa galega que declare a forma Dios como a única canonicamente válida, co fin de que non se dea a suposta monstruosidade de nunha mesma lingua haber dous nomes para o referente absoluto sobre todo referente, para o ser maior que se pode pensar, como o definiu o santo Anselmo.

No hay comentarios: